توضیحات :
دانلود مبانی نظری و پیشینه تحقیقاتی اختلال شخصیت اسکیزوتایپی در 29 صفحه در
قالب Word قابل ویرایش
بخشی از متن :
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه
تحقیقاتی
2-1- مقدمه
ملاک های تشخیصی DSM –
IV – TP برای اختلال شخصیت اسکیزوتایپی عبارتند از:
A. الگوی نافذ کمبودهای اجتماعی و بین فردی مشخص
با احساس ناراحتی و کاهش توانائی برای روابط و نیز دگرگونی های شناختی و ادراکی و
غرابت های رفتار که در اوائل بزرگسالی شروع شده و خود را در زمینه های گوناگون نشان
می دهد و با پنج تا (یا بیشتر) از علائم زیر مشخص است:
1) عقاید انتساب (به استثناء هذیان های
انتساب).
2) باورهای غریب و تفکر سحر آمیز که بر رفتار و
شخصیت تأثیر گذاشته و با معیارهای فرهنگی بیمار هماهنگ نیست، مثل موهوم پرستی، نهان
بینی، تله پاتی یا حس ششم.
3) تجربیات ادراکی غیر عادی از جمله اختلال های
حسی بدنی.
4) تفکر و تکلم غریب (مثل ابهام، حاشیه پردازی،
استعاره، رفتار مفرط یا کلیشه ای).
5) سوء ظن یا تفکر پارانوئید.
6. عاطفه نامتناسب یا محدود.
7) رفتار یا ظاهر غریب، خاص و غیر عادی.
8) غیر از بستگان درجه یک، دوست و محرمی
ندارد.
9) اضطراب اجتماعی مفرط که با آشنایی کاهش نمی
یابد و بیشتر با افکار پارانوئید مربوط است تا قضاوت منفی نسبت به خود.
B. منحصراً در جریان اسکیزوفرنی،
اختلال خلقی یا خصوصیات روانپریشی، یک اختلال روانپریشی که به گونه دیگر طبقه بندی
نشده اند ، یا اختلال نافذ مربوط به رشد دیده نشده و ناشی از آثار یک اختلال طبی
عمومی نیست (کاپلان و سادوک، 2007، ص505).
برابر DSM_III_R مشخصه اساسی
اختلال شخصیت، تداوم یک الگوی فکری و رفتاری خاص است که با بیشتر افراد آن فرهنگ
متفاوت است. مشکلات شخصیت حداقل باید در دو حوزه زیر وجود داشته
باشد: افکار، هیجان ها، روابط بین فردی یا رفتارها. این افراد در بیشتر جنبه های
زندگی اش در محل کار، مدرسه و منزل مشکلات شخصیتی را نشان می دهد ومشکلاتی که به
خاطر اختلال شخصیت ایجاد شده اند بیمار را آشفته نماید یا در بیشتر موارد موجب بروز
مشکلاتی در ارتباط با دیگران شود. این مشکلات اغلب در سنین نوجوانی آغاز و تا
بزرگسالی ادامه می یابد و می توان گفت این اختلال به خاطر مصرف مواد و الکل وجود
بیماری های دیگر به وجود نیامده است (ویگ،2007، ص18).
جنسیت عنصر مهمی است که در تحلیل های عاملی
اسکیزوتیپی باید در نظر گرفته شود، چرا که این متغیر می تواند پاسخ های افراد به
مقیاس های اسکیزوتیپی را تحت تأثیر قرار دهد (فوساتی و دیگران، 2003). والفرد[1] و
استراب[2] (1998) در تحلیل عاملی مقیاس STA3در
نوجوانان، گزارش کردند که دختران نسبت به پسران در عامل تجارب ادراکی غیر معمول و
تفکر سحر آمیز و هم چنین در عامل عقاید انتسابی و اضطراب اجتماعی، به طور معنی داری
نمرات بالایی می گیرند ولی در عامل سوءظن تفاوت جنسیتی معنی دار وجود ندارد
(محمدزاده،1384 ، ص26).
راوالینگر[3] و دیگران (2001) هم در تحلیل عاملی
STA گزارش کرده اند که زنان در مقایسه با مردان در عامل های تفکر سحر آمیز و تجارب
ادراکی غیر معمول نمرات بالایی کسب می کنند. در مقابل، در عامل اندیشه پردازی
پارانوئید هیچ نوع تفاوت جنسیتی گزارش نکردند.
راین[4] (1992) با به کارگیری SPQ[5] نشان داد که
زنان نمرات بالایی در مقیاس های فرعی که علائم منفی اسکیزوتیپی را اندازه می گیرند
به دست می آورند. به عبارت دیگر، مردان نمرات بالایی در عامل های بین فردی و آشفتگی
SPQ کسب می کنند و زنان در عامل های ادراکی و شناختی نمرات بالایی به دست می آورند.
این نتایج توسط میلر و برنز (1995) و ماتا و دیگران (2004) نیز تأیید شده است
(محمدزاده،1384 ، ص26).
به طور کلی، گزارش شده است که زنان نسبت به مردان
در مقیاس هایی که ویژگی های مثبت اسکیزوتیپی را اندازه می گیرند، (مثل SAT، اندیشه
پردازی سحر آمیز و آمادگی برای توهم) نمرات بالایی کسب می کنند (یونگ، نبتال،
اسادوردی، 1986؛ کلاریج و هویت، 1987؛ مونتانر، گارسیا، سیلوا، فرناندز و توروبیا،
1998، راین، 1992، کلاریج ، 1996، به نقل از محمدزاده،1384 ، ص27).
از طرف دیگر مردان در مقایسه با زنان در مقیاس
هایی مثل مقیاس بی لذتی اجتماعی و مقیاس بی لذتی جسمانی که ویژگی های منفی
اسکیزوتیپی را اندازه می گیرند، نمرات بالایی به دست می آورند (چپمن، 1976؛ مونتانز
، 1988؛ کندلر و هدیت،1992، به نقل از محمدزاده،1384 ، ص27).
تفاوت های جنسیتی در اسکیزوتیپی همسو با تفاوت های
جنسیتی در اسکیزوفرنیا می باشد. زنان مبتلا به اسکیزوفرنیا نشانه شناسی مثبت
اسکیزوفرنی مثل توهم و هذیان را بیشتر از مردان و مردان هم نشانه شناسی منفی
اسکیزوفرنی مثل کناره گیری و انزوای اجتماعی را بیشتر از زنان نشان می دهند
(گلدشتاین، سانتانگلو، سیمپسون و تانگ، 1990؛ بارزنشتاین و مک گلاشان، 1990، به نقل
از محمدزاده،1384 ، ص27)
2-2- مبانی نظری و پیشینه
تحقیقاتی
زیگموند فروید معقتد بود که صفات شخصیتی به تثبیت
در یکی از مراحل رشد روانی جنسی مربوطند. بسیاری از مردم به خصوص افراد تنها، غریب
و ترسو که غالباً برچسب اسکیزوئید و اسکیزوتایپال به آن ها زده می شوند از مکانیسم
دفاعی خیال پردازی به حد افراط استفاده می کند. آن ها آرامش و رضایت را در اندرون
خود و با ساختن دنیایی خیالی، به خصوص دوستان خیالی، می جویند. غالباً افرادی بسیار
کناره گیر و منزوی به نظر می رسند (کاپلان و سادوک، 2003،ص498).
کودکان دارای اختلال شخصیت اسکیزوتایپال نیز نشانه
های شبیه به اختلالات دسته A دارند. این کودکان ممکن است گوشه گیر به نظر آیند،
روابط اجتماعی کمی داشته باشند، دچار اضطراب اجتماعی شدید شوند و
نسبت به انتقاد بسیار حساس باشند. علاوه بر این، آنها ممکن است خیال پردازی های
عجیب و غریب داشته باشند و از زبان خاص استفاده کنند، ویژگی هایی که ممکن است موجب
شود توسط همسالانشان دست انداخته شوند (ویگ، 2007، ص36).
این افراد به دلیل نحوه ی تفکر،
طرز رفتار، ارتباط با دیگران و نحوه لباس پوشیدن، عجیب و غریب به نظر می
رسند. آن ها از دیگران فاصله می گیرند و از مردم جدا هستند، به جای توجه به محرک
های محیطی بیشتر جذب محرک های درونی خود می شوند و نسبت به آن ها واکنش نشان می
دهند، به همین دلیل افکار و گفتارشان از انسجام لازم برخوردار نیست. در هنگام
ارتباط با دیگران حواسشان جمع نیست و از موضوعی به موضوع دیگر می پرند. هیجان هایی
که ابراز می کنند متناسب با محرک های هیجانی نیست. به تله پاتی و
غیبت گویی بسیار معتقدند و به دیگران مشکوکند و افکار عاطفی دارند ( افکار انتساب
یعنی این که تصور می کنند رفتار دیگران و رویدادهای تعادلی به آن ها اشاره دارد) در
کنار هیچ کس احساس راحتی نمی کنند و به همین دلیل با دیگران رابطه نزدیک ندارند. در
پاسخ به سوالات ساده بسیار فلسفه بافی می کنند و پاسخ های عجیب و
غریب می دهند، آنها از نوعی تجربیات ادراکی صحبت می کنند که ممکن است حتما به شکل
توهم جلوه گر شود. احساس می کنند قدرت های فراحسی دارند. معمولا"،
وقتی از نظر اجتماعی مضطرب می شوند برای حمایت و محافظت از خویش تصور می کنند ادراک
های فراحسی مانند تله پاتی و پیش نویس کردن وقایع می تواند به آن ها کمک و از خطر
حفظ شان کند (گلشنی، 1388، ص98).
این ویژگی ها و نشانه ها در کودکی جزء علائم و
نشانه های پیش از بیماری هستند و قبل از آن که فرآیند بیماری خود را آشکار کننددر
فرد وجود دارند. علائم و نشانه های مقدماتی بخشی از اختلال در جریان تکوین است که
این نشان دهنده اختلال شخصیت اسکیزوئید یا اسکیزوتایپال در کودک است که می تواند
زمینه ساز اختلال اسکیزوفرنی می تواند باشد. این کودک شخصیتی درونگرا، فعل پذیر و
آرام دارد و صاحب دوستان معدودی است. از بازی های تیمی پرهیز می کند و از فعالیت
های اجتماعی کناره گیری می کند (کاپلان و سادوک، 2003، ص29).
از جمله ویژگی های اصلی اختلال شخصیت اسکیزوتایپی،
یک الگوی فراگیر از کاستی های اجتماعی و بین فردی است که علاوه بر تحریف های شناختی
یا ادراکی و رفتارهای عجیب و غریب با ناراحتی حاد و ظریف برای برقراری روابط
صمیمانه مشخص می شود. این الگو از جوانی آغاز می شود. افراد مبتلا به اختلال شخصیت
اسکیزوتایپی، اغلب افکار عطفی[6] دارند، یعنی تغبیرهای نادرستی از حوادث و
رویدادهای علی بیرونی دارد که به ویژه برای خود فرد معنای مخصوص و غیر عادی دارد.
این گونه افکار را باید از هذیان های انتساب که در آن ها این باورها با اعتقاد راسخ
هذیانی حفظ می شوند، تفکیک کرد. این افراد خرافاتی هستند و نسبت به پدیده
های غیر طبیعی که فراتر از هنجارهای خرده فرهنگی آنها است اشتغال
ذهنی دارند. آنها ممکن است احساس کنند که قدرتهای ویژه ای برای پیش بینی حوادث قبل
از رخداد آنها و یا خواندن اندیشه های دیگران دارند. این افراد ممکن است معتقد
باشند که روی دیگران کنترل جادویی دارند که می تواند مستقیا" اعمال شود یا غیر
مستقیم از طریق انجام آداب جادویی صورت گیرد. این افراد دگرگونی هایی ادراکی دارند،
گفتار آنها حاوی جمله ها و ساخت غیر معمول و عجیب می باشد. این گفتار اغلب نا مربوط
، مبهم ولی بدون انحراف از مسیر[7] یا به صورت گسته گویی است. پاسخ ها در این افراد
کاملا عینی یا کاملا انتزاعی است و واژه ها و مفاهیم گاهی به شیوه های غیر عادی به
کار می روند. این افراد در همنوایی بین فردی دچار مشکل هستند و در برقراری ارتباط
با دیگران راحت نیستند. آنها در موقعیت های اجتماعی، به ویژه در
حضور افراد غریبه مضطرب می شوند (انجمن روانپزشکی آمریکا، 2000، ص 1023).
[1] Valfered
[2] estrab
[3] Ravalinger
[4] Rain
[5] Schizotypal personality questionnaire
[6] ideas of reference
[7] derailment
